Zenginin Malı Züğürdün Çenesini Yorar Ne Demek?
"Zenginin malı züğürdün çenesini yorar," Türkçede "birinin zenginliğinden çok söz etmenin gereksizliğini, yersizliğini belirtmek için söylenir" anlamına gelen bir atasözüdür. Bu ifade, toplumsal bir gözlemi dile getirir.
Kelimesinin Anlamı Nedir?
"Zenginin malı züğürdün çenesini yorar," zengin bir kişinin serveti ya da varlıkları hakkında sürekli konuşmanın, özellikle maddi durumu iyi olmayanlar (züğürt) için boşuna çene yorma ve dedikodu üretme anlamına geldiğini belirtir. Atasözü, zenginliğin başkaları tarafından kıskançlıkla ya da gereksiz yere tartışıldığını ve bunun faydasız olduğunu vurgular. Türkçede bu ifade, genellikle bir uyarı ya da alay tonuyla kullanılır.
Doğru yazılışı: zenginin malı züğürdün çenesini yorar
Kökeni Nedir?
Bu atasözü, Türkçenin halk dilinden doğmuş bir ifadedir ve kökeni Osmanlı Türkçesine dayanır. "Zengin," Farsça "zengīn" (زنگین - bolluk/varlık) kelimesinden gelirken, "mal" Türkçenin yerli bir kelimesidir ve "servet" anlamına sahiptir. "Züğürt," Arapça "zuʿurṭ" (زعرت - yoksul, sefil) kelimesinden türemiştir. "Çene yormak" ise Türkçede "boşuna konuşmak" anlamında kullanılan bir deyimdir. Atasözü, halkın zenginlik ve yoksulluk arasındaki ilişkiyi gözlemleyerek oluşturduğu bir söz olarak dilimize yerleşmiştir.
Kelimesinin Cümle İçerisinde Kullanımı
"Zenginin malı züğürdün çenesini yorar" atasözü, akıcı ve doğal bir şekilde cümlelerde yer alır. İşte tamamen özgün bir örnek:
- "Komşunun yeni aldığı arabayı görünce herkes konuşmaya başladı, ama dedim ki kendi kendime, zenginin malı züğürdün çenesini yorar."
Bu cümle, atasözünün "gereksiz konuşma" anlamını açıkça gösterir ve günlük dilde nasıl kullanıldığını yansıtır.
"Zenginin malı züğürdün çenesini yorar" neyi eleştirir?
Bu atasözü, zenginlik hakkında boş yere konuşmayı ve kıskançlığı eleştirir.
Bu atasözü hangi durumlarda kullanılır?
Genellikle birinin serveti hakkında dedikodu yapıldığında ya da bu tür konuşmaların anlamsızlığı vurgulandığında kullanılır.
Atasözünde "züğürt" kimdir?
"Züğürt," maddi durumu kötü olan, yoksul kişiyi ifade eder ve atasözünde zenginle karşıtlık oluşturur.
Benzer Kelimeler ve Anlamlar
Dilimizdeki benzer kelimeler ve ifadeler hakkında daha fazla bilgi için wikisozluk.org adresini ziyaret edebilirsiniz: Kelime Bulucu ile sitemizde arayarak dilediğiniz kelimeyi hızlı şekilde bulabilirsiniz. Ayrıca, bu atasözü ile ilişkili kavramları derinlemesine incelemek isterseniz:
Zenginleştirmek Ne Demek?
Zenginleştirme Ne Demek?
Zenginleşmek Ne Demek?
Zenginleşme Ne Demek?
Zenginlemek Ne Demek?
Zenginleme Ne Demek?