Zengin Arabasını Dağdan Aşırır, Fakir Düz Ovada Yolunu Şaşırır Ne Demek?
"Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır," Türkçede "zengin, para gücüyle güçlükleri yenerken, yoksul, parasızlık yüzünden en kolay bir işi bile başaramaz" anlamına gelen bir atasözüdür. Bu ifade, maddi durumun hayattaki başarı üzerindeki etkisini vurgular.
Kelimesinin Anlamı Nedir?
"Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır," zenginlerin servetleriyle zorlukları aşabildiğini, buna karşın yoksulların ise maddi imkânsızlıklar nedeniyle basit işlerde bile başarısız olduğunu anlatır. Atasözü, zenginlik ve yoksulluk arasındaki keskin farkı ve paranın hayatı kolaylaştırma gücünü ifade eder. Türkçede bu söz, genellikle toplumsal eşitsizliği eleştirmek ya da bir durumu açıklamak için kullanılır.
Doğru yazılışı: zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır
Kökeni Nedir?
Bu atasözü, Türkçenin halk dilinden doğmuş bir ifadedir ve kökeni Osmanlı Türkçesine uzanır. "Zengin," Farsça "zengīn" (زنگین - bolluk/varlık) kelimesinden gelirken, "fakir" Arapça "faqīr" (فقير - yoksul) kelimesinden türemiştir. "Araba," "dağ," "ova" gibi kelimeler Türkçenin yerli sözcükleridir; "aşırır" ve "şaşırır" ise fiil köklerine eklenen eklerle anlam kazanır. Atasözü, halkın zenginlik ve yoksullukla ilgili gözlemlerini mecazî bir şekilde dile getirmesiyle dilimize yerleşmiştir.
Kelimesinin Cümle İçerisinde Kullanımı
"Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır" atasözü, akıcı ve doğal bir şekilde cümlelerde yer alır. İşte tamamen özgün bir örnek:
- "Patronu bir telefonla sorunu çözerken, işçisi evrak peşinde koşturuyordu; tam da dedikleri gibi, zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz ovada yolunu şaşırır."
Bu cümle, atasözünün "zenginlik-yoksulluk farkı" anlamını açıkça gösterir ve günlük dilde nasıl kullanıldığını yansıtır.
Bu atasözü neyi anlatır?
Zenginlerin parayla zorlukları aştığını, yoksulların ise parasızlık yüzünden başarısız olduğunu ifade eder.
Atasözü hangi durumlarda kullanılır?
Genellikle maddi eşitsizliğin belirgin olduğu ya da paranın gücünün hissedildiği durumları açıklamak için söylenir.
Bu atasözü eleştirel midir?
Evet, toplumsal adaletsizliği ve zengin-yoksul uçurumunu eleştiren bir tonda kullanılabilir.
Benzer Kelimeler ve Anlamlar
Dilimizdeki benzer kelimeler ve ifadeler hakkında daha fazla bilgi için wikisozluk.org adresini ziyaret edebilirsiniz: Kelime Bulucu ile sitemizde arayarak dilediğiniz kelimeyi hızlı şekilde bulabilirsiniz. Ayrıca, bu atasözü ile ilişkili kavramları derinlemesine incelemek isterseniz:
Zenginin Malı Züğürdün Çenesini Yorar Ne Demek?
Zengin Kafiye Ne Demek?
Zengin Etmek Ne Demek?